ME-61/GRC VOORVERSTERKER
For Eng version click on flag

  
ME-61/GRC

INLEIDING

Bij het experimenteren met antennes of antennetuners is het gemakkelijk als men beschikt over een veldsterktemeter om vast te stellen welke antenne het goed doet of welke antennetuner ter plekke de minste verliezen heeft. Zo'n meetsysteem is goed zelf te maken en op het internet kan men een diversiteit aan ontwerpen vinden.
Hoewel in het bezit zijnde van een dergelijke zelfbouw meter, keek ik toch uit naar een antieke militaire ME-161/GRC. Niet omdat het nodig was, maar uitsluitend voor de 'heb'! Het hoort bij een AN/GRC9 systeem en velen onder ons bezitten deze ex militaire set.
Tijdens mijn militaire opleiding en oefeningen werd veelvuldig gewerkt met een AN/GRC9 gemonteerd in een eentonner DAF YA-126 ook wel Web genoemd. Een ME-61/GRC zat er om een of andere reden nooit bij. Om de antenne beter af te stemmen, gebruikte ik het dashboard lampje van de YA-126 als antennestroommeter.
Eerst werd de ¼ golf antenne voor de werkfrequentie berekend en dan op lengte gemaakt van een veldtelefoonlijn (WD1TT). Het lampje werd tijdelijk tussen antenneaansluiting op de set  en draad geplaatst en de antenne daarna 'getuned' op maximaal oplichten van de gloeilamp. Door deze methode was een werkbare telegrafieverbinding bijna altijd verzekerd, CW was namelijk de standaard mode. 
Is het u trouwens opgevallen dat in vele buitenlandse actiefilms een YA-126 een rol speelt?

ME-61/GRC

Het instrument is waterdicht als de degelijke aluminium doos gesloten is en de pakkingen nog hun werk doen. De belettering is gegraveerd en opgevuld met waarschijnlijk witte verf, maar dat is in de loop der tijden vergeeld.
Het meetsysteem is niet al te gevoelig, want een paar meter van de antenne met 100 W zendvermogen op 80 m, slaat de wijzer slechts één schaaldeel uit.  Er staan op het internet ontwerpen om de gevoeligheid te vergroten met een versterker na de diodegelijkrichter. Dat vergt nogal wat veranderingen in de originele schakeling, maar het kan eenvoudiger met  een HF voorversterker tussen afgestemde kring en detector.

VOORVERSTERKER
 
 

 De voorversterker is niets bijzonders en is gemaakt met componenten uit de junkbox. Het stroomverbruik uit een 9 V batterij is ongeveer 5 mA. Om de versterking te beperken en zelfoscillatie te voorkomen is een 100 Ohm tegenkoppeling in de emitter aangebracht. De theoretische versterking is 10, maar het is de vraag of dat wel gehaald wordt door de dynamische belasting van de detector en spannings-verdubbeling met twee BAT85 diodes. Toch voldoet de versterking prima. In plaats van één BAT85 zou de originele 1N126A ook gebruikt kunnen worden, maar als men toch bezig is met de modificatie kan men net zo goed twee gelijke diodes monteren.
 

MONTAGE
 

De inbouw is zelfdragend uitgevoerd, dat wil zeggen de twee aansluitingen (punten 'A' en 'B') van de variabele condensator C1 werden als montagepunten gebruikt. Het ziet er misschien rommelig uit, maar alle verbindingen zijn kort met maar één aard/massapunt. Het een en ander bevordert de HF eigenschappen. De originele diode 1N126A wordt los gesoldeerd van punt 'C' en van de niieuwe diodeschakeling gaat een draad naar punt 'D'.
Bij het aanbrengen van veranderingen aan apparatuur probeer ik zo min mogelijk 'hak en breekwerk' aan te brengen, zodat herstellen tot de originele schakeling snel en zonder schade te doen is. Het is mogelijk dat een eventuele nieuwe eigenaar niet gecharmeerd is van de aangebrachte modificaties.
Hier is, met het verwijderen van de gemonteerde componenten en het weer vastsolderen van diode 1N126A, in een mum van tijd de oorspronkelijke schakeling te verkrijgen.

AAN/UIT SCHAKELAAR

De bovenstaande argumenten pleiten ervoor om voor een aan/uit schakelaar geen gaten in het front te boren. Omdat hier de 'PHONES' aansluiting eigenlijk niet benut wordt, kunnen draden er doorheen gevoerd worden. Een klein type schuifschakelaar verzorgt de aan en uit funktie. Het is met tweezijdig 'spiegel' plakband van TESA aan de zijkant van het meterhuis geplakt.

Deze zeer sterke plakband van TESA kan ik u aanbevelen. Na teleurstellende ervaring met andere merken, is mij gebleken dat het de beste in zijn soort is. Het wordt dan ook door mij veel gebruikt en sommige zware metalen kastjes met elektronica zitten al ongeveer 10 jaar aan de onderkant van mijn bureau geplakt.

Ook de 9 V batterij is binnen in de meter met deze plakband op de potentiometer vastgezet.